Isolatie en bodemwarmtepomp met warmteterugwinning zorgen voor energiezuinige, comfortabele woningen

Woningcorporatie Wooncompagnie heeft in 2023 in Petten dertig jaren ’60 woningen naar gasloos gerenoveerd. De corporatie heeft op basis van de laagste totale eigendomskosten, oftewel Total Cost of Ownership (TCO), gekozen voor bodemwarmtepompen.

Door: Maurits Lagendijk (Climate for life)

Ambitieniveau

Paul Stegers, adviseur strategie bij Wooncompagnie, legt uit: “Wij hebben zo’n 14.000 woningen in bezit. Sinds vorig jaar hebben die gemiddeld energielabel A. Ons project in Petten draagt bij aan een verdere daling van het energielabel. Dat is best uniek, want eigenlijk was de doelstelling om het in 2030 te halen. Voor de renovatie hadden deze woningen hier in Petten gemiddeld energielabel E. Nu is dat A+++ of zelfs A++++.”

Het woningbezit verduurzamen, begon voor Wooncompagnie met het toepassen van veel kleine maatregelen bij zo veel mogelijk woningen, zoals isoleren binnen de bestaande schil. “Nu zijn we aangekomen bij het maken van de slag naar gasloos, of op z’n minst naar een veel lager gasgebruik. Denk hierbij aan het plaatsen van zonnepanelen en installeren van warmtepompen”, vertelt Stegers.

Werkwijze

De woningen in Petten zijn in zijn geheel voorzien van een nieuwe, goed geïsoleerde schil. Er is voor deze oplossing gekozen omdat deze woningen daar technisch gezien aan toe waren: binnen de bestaande schil van de verouderde woningen konden geen verduurzamingsoplossingen gerealiseerd worden. Ook zitten er nieuwe kozijnen in de woningen en is het dak helemaal vernieuwd, waarna er zonnepanelen op zijn gelegd.

Gekozen oplossing

In samenwerking met KTI Installatietechniek heeft Wooncompagnie bij dit renovatieproject gekozen voor een totaaloplossing van Itho Daalderop: de grondgebonden water/water-warmtepomp WPU met een WPV-150L voorraadvat, gecombineerd met vraaggestuurde ventilatie met warmteterugwinning (WTW) door middel van WTW-unit HRU 350.

Elke woning heeft zijn eigen bodembron, waarmee energie uit de bodem wordt opgewaardeerd door de warmtepomp. Hiermee kan de warmtepomp de woning op lage temperaturen zeer efficiënt verwarmen. De ventilatielucht kwam voorheen via raamroosters naar binnen. Omdat er nu op lage temperaturen wordt verwarmd, is het wenselijk dat er niet enorm koude lucht van buiten naar binnen komt. De vraaggestuurde ventilatie met warmteterugwinning zorgt ervoor dat de warmte die in de afgevoerde ventilatielucht zit, wordt afgegeven aan de verse binnenkomende lucht.

De combinatie van WPU en HRU biedt veel voordelen voor de bewoners, zowel op het gebied van comfort als duurzaamheid. Dat zien ze ook terug op hun eindafrekening. 100% gasloos is duurzaam voor zowel het klimaat, als voor de portemonnee. Betrokken installateur Jos Koks, eigenaar van KTI Installatietechniek, legt uit waarom er gekozen is voor de water/water-warmtepomp WPU in plaats van een lucht/water-warmtepomp: “Uit onze inventarisatie van verschillende oplossingen, die we met een kosten-batenanalyse hebben voorgelegd aan de woningcorporatie, bleek dat deze bodemenergie warmtepomp op de wat langere termijn voordeliger was. De grotere investering aan het begin verdien je dankzij lagere onderhoudskosten terug.”

“Daarnaast verschilt de WPU van andere bodemenergie warmtepompen omdat er geen antivries (glycol) in de bron zit. Dat levert een besparing op, doordat je geen glycol hoeft te kopen. Ook leidt dit tot een beter rendement van de warmtepomp, wat voor de huurder lagere woonlasten oplevert”, vervolgt Koks.

Verloop project

Om de bewoners mee te nemen in het renovatieproject, werd een bewonerscommissie gevormd. In een intensieve samenwerking tussen de woningcorporatie en deze commissie zijn de uiteindelijke plannen tot stand gekomen, waarbij de bewoners via de commissie konden meebeslissen. De kleurstelling van de woningen bijvoorbeeld, is grotendeels bepaald door de bewonerscommissie. Elk van de vijf blokken heeft een eigen kleur gekregen. Die kleuren vertegenwoordigen verschillende kenmerken van het kustdorp Petten: blauw symboliseert de zee, geel het strand, lichtgroen de duinen en dijken, terracotta het dorp en de stenen, en groen staat voor het bos.

“Toen het plan zo goed als definitief was, hebben we alle bewoners tijdens een bewonersavond uitgelegd wat we van plan waren. Toen hebben we ook meteen een akkoordverklaring bij de bewoners neergelegd. Daar hadden we eigenlijk al heel snel ruim voldoende instemming op, ik meen zelfs boven de 90 procent”, aldus Stegers.

Projectpartners

Wooncompagnie, KTI Installatietechniek en Itho Daalderop hebben samen een technische oplossing gerealiseerd die energiezuinig en daarmee lastenverlagend is. Onze producten spelen een belangrijke rol in dit renovatieproject. Met onze water/water-warmtepomp op bodemenergie en de vraaggestuurde ventilatie met warmteterugwinning heeft KTI installatietechniek de woningcorporatie voorzien van energiezuinige en gasloze woningen.

“Bij Wooncompagnie zijn we tevreden als de bewoner tevreden is”, besluit Stegers. En dat is zeker aan de hand, laat bewoner Arnold Gronert weten: “Voorafgaand aan de renovatie betaalden we erg veel aan gas en elektra. In 2023 wel zo’n 299 euro per maand! Op het maandelijkse overzicht van de energiemaatschappij is nu te zien dat de opbrengst van de zonnepanelen in maart 2024 gelijk was aan onze energiekosten.” Zijn vrouw Rineke voegt toe dat ook het wooncomfort na de renovatie een verschil tussen hemel en aarde is. “Als je nu op een winterse ochtend uit je bed komt, is het gewoon aangenaam als je naar beneden gaat. Daar zijn we heel blij mee”.